Cijfers en feiten over (retour) migratie 2022

 

Welke stappen zijn er concreet gezet met landen hun inwoners niet terugnemen als deze migranten geen recht hebben op verblijf in Nederland?

Antwoord:

Het kabinet zet in op migratiepartnerschappen met de belangrijkste landen van herkomst en
transit. Voor het kabinet geldt dat deze migratiepartnerschappen essentieel zijn om irreguliere
migratie te beperken en terugkeer te bevorderen. Dit gebeurt zowel bilateraal als via Europese
Commissie en met gelijkgestemde EU lidstaten. Daarbij vindt het kabinet het van belang dat
er gebruik gemaakt wordt van een whole-of-government en een whole-of-Commission
benadering, waarbij de verschillende instrumenten die nationaal dan wel in EU-verband
beschikbaar zijn worden ingezet, denk aan handel, visa en ontwikkelingssamenwerking – om
zodoende terugkeer te bevorderen en irreguliere migratie tegen te gaan. Voorbeeld hiervan is
het positieve dialoog en samenwerking met Marokko, waaronder op terugkeer sinds 2022.
Daarnaast is Nederland in Benelux-verband en ook de Commissie bezig om met derde landen
terugkeer en overname-overeenkomsten af te sluiten

Kan de minister preciseren met welke landen het kabinet een migratiepartnerschap heeft afgesloten?

Antwoord:

Het kabinet probeert met de belangrijkste herkomst- en transitlanden de
migratiesamenwerking te intensiveren om irreguliere migratie te beperken en terugkeer te
bevorderen. Het kabinet wil daartoe migratiepartnerschappen aangaan op gelijkwaardige
basis. Voorbeelden van migratiepartnerschappen die Nederland momenteel met derde landen
heeft lopen zijn Marokko, Egypte en Niger. Zulke partnerschappen zijn een continu
diplomatiek proces gericht op samenwerking.

Hoeveel vreemdelingen zijn dit jaar aantoonbaar teruggekeerd, uitgesplitst in zelfstandig en gedwongen vertrek? Hoeveel vreemdelingen zijn zelfstandig zonder toezicht vertrokken?
Kunnen deze aantallen worden afgezet tegen de terugkeercijfers van 2010 tot en met 2021?

Antwoord:

De inzet van het kabinet is om vreemdelingen zoveel mogelijk zelfstandig te laten vertrekken.

In 2023, tot en met april, zijn ongeveer 8.390 vreemdelingen die niet in Nederland mochten

blijven vertrokken. Dit zijn niet alleen afgewezen asielzoekers maar ook mensen van wie de

vergunning is ingetrokken of niet meer geldig is en vreemdelingen die nooit een

verblijfsvergunning hebben aangevraagd. Daarvan zijn ongeveer 4.560 vreemdelingen

zelfstandig vertrokken en ongeveer 1.460 vreemdelingen gedwongen. Ca. 2.370

vreemdelingen zijn zelfstandig zonder toezicht vertrokken

Hoeveel landen weigeren het toelaten van onderdanen in het kader van het terugkeer- en uitzettingsbeleid? Welke landen zijn dat?

Antwoord:

Er is één land dat de toelating van onderdanen weigert in het kader van het terugkeer- en

uitzettingsbeleid en dat is Iran.

Hoeveel extra terugkeer is er gerealiseerd in 2022 ten opzichte van eerdere jaren?

Antwoord:

In 2022 zijn in totaal ongeveer 19.220 vreemdelingen die niet in Nederland mochten blijven

vertrokken. Dit zijn niet alleen afgewezen asielzoekers maar ook mensen van wie de

vergunning is ingetrokken of niet meer geldig is en vreemdelingen die nooit een

verblijfsvergunning hebben aangevraagd. Dit zijn circa 740 vertrekregistraties meer dan in

2021 en circa 430 vertrekregistraties meer dan in 2020. In 2019 lag het aantal

vertrekregistraties hoger, met 25.640 in totaal. Dit zijn er circa 6.420 meer dan in 2022. Dit

verschil is grotendeels te verklaren doordat de DT&V te maken heeft met een lagere instroom

na 2019. Dit doordat er vanwege een hoger aandeel kansrijke asielaanvragen in de

asielinstroom het aantal afwijzingen bij de IND over de afgelopen jaren lager lag.

Zie ook het antwoord voor een totaal overzicht van het aantal terugkeer van 2010

t/m 2022. Verder maakt het ministerie van Justitie en Veiligheid per land de maandelijkse

cijfers openbaar wat betreft het aantal terugkeer. Deze cijfers zijn gepubliceerd vanaf 2016 en

zijn tevens voorzien van een nadere duiding.Zie voor het aantal terugkeer:

Welke stappen worden er gezet om terugkeerafspraken met herkomstlanden buiten Europa mogelijk te maken?

Antwoord:

Effectieve terugkeer van vreemdelingen die niet in Nederland mogen blijven is een prioriteit

voor dit kabinet. Medewerking vanuit de landen van herkomst is daarbij één van de

voorwaarden voor succesvolle terugkeer. Daar wordt op alle niveaus en vanuit verschillende

organisaties een bijdrage aan geleverd.

Om de migratiesamenwerking met belangrijke herkomst- en transitlanden te verbeteren, zet

het kabinet in het bijzonder in op migratiepartnerschappen.

Hierin is terugkeer een onderdeel van de dialoog en samenwerking. Deze

migratiepartnerschappen zijn essentieel om irreguliere migratie te beperken en terugkeer te

bevorderen. Dit gebeurt zowel bilateraal als in Europees verband en met gelijkgestemde EU

lidstaten. Verder is Nederland in Benelux-verband evenals de Commissie bezig om met derde

landen terugkeer en overname-overeenkomsten af te sluiten.

Welke projecten gericht op het vertrek van vreemdelingen worden gesubsidieerd middels een incidentele pilot? In hoeverre leiden deze effectief tot terugkeer?

Antwoord:

De DT&V subsidieert momenteel geen incidentele pilotprojecten om terugkeer van vreemdelingen te bevorderen. Het is mogelijk dat op lokaal niveau, bijvoorbeeld in samenwerking met gemeenten, pilotprojecten zijn met een focus op terugkeer van vreemdelingen waar de Rijksoverheid niet bij betrokken is

:

Welke voortgang is in 2022 gemaakt op het monitoren en naleven van mensenrechten aan de grenzen bij de inzet van Frontex?

Antwoord:

De waarborging en bescherming van ieders fundamentele rechten is onvoorwaardelijk

onderdeel van alle activiteiten die worden uitgevoerd door Frontex. Dit is stevig verankerd in

de Europese Grens- en Kustwachtverordening (hierna: EGKW Vo), onder andere via de rol

van de grondrechtenfunctionaris.

De grondrechtenfunctionaris monitort de uitvoering van de grondrechtenstrategie door Frontex en rapporteert periodiek aan de Raad van Bestuur over de naleving van fundamentele rechten aan de buitengrenzen, of er meldingen zijn gedaan in het kader van het klachtenmechanisme en doet – indien noodzakelijk – aanbevelingen en geeft informatie over de opvolging hiervan. Ook brengt de grondrechtenfunctionaris een openbaar jaarverslag uit over zijn activiteiten en over de mate waarin Frontex de grondrechten eerbiedigt bij al zijn

activiteiten. Meest recente jaarverslag 2020

Het jaarverslag voor 2022 is op moment van schrijven nog niet gepubliceerd. Om goed

onderbouwde uitspraken te doen over de voortgang wacht het kabinet het jaarverslag voor

2022 af. Daarom kan het kabinet op dit moment nog geen definitieve uitspraken doen over de

voortgang die in 2022 is gemaakt.

Op 1 maart 2023 is er een nieuwe uitvoerend directeur van Frontex gestart. Hij heeft in onder

andere het Europees Parlement aangegeven dat de inzet van Frontex hand in hand moet gaan

met het waarborgen van de fundamentele rechten. Het kabinet onderschrijft dit en hoopt van

harte dat deze positieve lijn zich zal doorzetten en werkt daarin graag samen met de nieuwe

uitvoerend directeur. Ook zal het daar in de Raad van Bestuur en in andere Europese gremia

aandacht voor vragen. Verder kijkt het kabinet uit naar de evaluatie van de huidige EGKW

Vo die de Europese Commissie uiterlijk op 5 december 2023 uitbrengt. De evaluatie omvat

een specifieke analyse van de wijze waarop het Handvest van de Grondrechten van de EU

wordt nageleefd. In de jaarlijkse brief aan uw Kamer over de inzet van Nederland in Frontex

zal het kabinet uitgebreider ingaan op zijn prioriteiten ten aanzien van de evaluatie.

Hoeveel asielzoekers zijn er per jaar binnengekomen sinds de inwerkingtreding van het VN-Vluchtelingenverdrag 1951?

Antwoord:

Het CBS beschikt vanaf 1975 over gegevens over het aantal (eerste) asielverzoeken dat in

Nederland is ingediend. In de periode 1975 tot en met 2022 zijn 822.1809 eerste

asielverzoeken ingediend, waarvan een grafiek in de bijlage is opgenomen.

:

Wat is het aandeel jonge mannen (tussen de 18 en 35 jaar), in de Nederlandse asielinstroom? Hoe verhoudt zich dat tot de rest van de Europese Unie?

Antwoord:

Het aandeel jonge mannen in de Nederlandse asielinstroom (1e aanvragen) over 2022

bedroeg 40%. In de Europese Unie is het aandeel jonge mannen in het totaal aantal 1e

asielaanvragen 43% over 2022

Wat is het percentage asielzoekers uit veilige landen? Hoeveel van hen is in aanraking gekomen met justitie/politie?

Antwoord:

In 2021 zijn 1.080, ofwel 4% van de eerste asielaanvragen, ingestroomd in spoor 2. In 2022

zijn 1.000 ofwel 2% van de eerste asielaanvragen, ingestroomd in spoor 2. Asielaanvragen

van asielzoekers uit een veilig land van herkomst of die al in een andere EU-lidstaat

bescherming genieten worden in beginsel afgedaan in spoor 2. Algerije was tot halverwege

2021 een veilig land van herkomst.

In 2021 zijn er 3.990 verdenkingen van misdrijven geregistreerd van vreemdelingen

woonachtig op COA-locaties. In totaal waren er 1.795 unieke verdachten. In de top-15

nationaliteiten van 2021 kwamen 4 nationaliteiten voor die destijds hoorden bij een veilig

land van herkomst (Algerije tot half 2021). Cijfers over 2022 zijn nog niet beschikbaar. Het

volgende incidenten- en misdrijvenoverzicht zal naar verwachting voor het zomerreces met

uw Kamer worden gedeeld. In dit overzicht worden de cijfers voor 2022 opgenomen.

Vanuit welke landen komt de onverwachte hogere instroom van Alleenstaande minderjarige vreemdelingen (AMV)?

Antwoord:

De hogere instroom van alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv) in 2022 is met

name toe te schrijven aan de toename van het aantal asielaanvragen van amv uit Syrië,

Eritrea, Somalië, Jemen en Afghanistan. Daarbij is het aantal asielaanvragen van Syrische

amv in 2022 meer dan verdubbeld ten opzichte van 2021: van 1.080 naar 2.430. 58% van de

totale amv instroom in 2022 betreft Syrische amv. 

Hoeveel gezinsleden hebben asielzoekers vorig jaar gemiddeld later overkomen in het kader van nareis en hoeveel in de reguliere procedures voor gezinsvorming en gezinshereniging?
Hoe verhouden deze aantallen zich tot andere EU-landen, in het bijzonder Denemarken?

Antwoord:

In 2022 zijn door een houder van een verblijfstatus asiel gemiddeld 1,4 nareisaanvragen

ingediend. Het gaat hier om het aantal ingediende nareisaanvragen en dus niet om het aantal

ingewilligde aanvragen.11

Voor een nareisaanvraag geldt dat deze door de asielzoeker moet worden ingediend binnen

drie maanden na verlening van diens verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd. Daarna

komt het recht op nareis te vervallen.

Wel kan de toegelaten asielzoeker later nog een reguliere procedure voor gezinshereniging of

gezinsvorming starten. Dit kan ook na enige jaren nog plaatsvinden nadat een asielzoeker een

status voor onbepaalde tijd heeft gekregen of de Nederlandse nationaliteit. Vanwege de

complexiteit kunnen hierover op dit moment geen betrouwbare cijfers worden geleverd. Wel

kan een gemiddelde geleverd worden voor alle niet-Nederlandse referenten, ongeacht het

verblijfsdoel: dit is gemiddeld 1,69 per referent. 

Hoeveel vreemdelingen zijn er door middel van gezinsmigratie de afgelopen 5 jaar naar Nederland gekomen, uitgesplitst in nareis en regulier? Hoe verhouden deze cijfers zich tot de totale immigratie? 

In de periode van 2018 tot en met 2022 zijn 165.660 aanvragen om een verblijfsvergunning

regulier voor bepaalde tijd voor verblijf als familie- of gezinslid in eerste aanleg ingewilligd.

Gezinsmigratie ziet op de overkomst van gezinsleden die willen verblijven bij een

Nederlander of een rechtmatig in Nederland verblijvende vreemdeling die bijvoorbeeld in

Nederland als kennismigrant werkt. Daarnaast zijn in de periode van 2018 tot en met 2022

32.580 verblijfsvergunningen asiel voor bepaalde tijd op grond van nareis ingewilligd. Nareis

ziet op de mogelijkheid voor vergunninghouders asiel om binnen drie maanden na verlening

van hun vergunning een verzoek in te dienen voor gezinshereniging. Migranten die op grond

daarvan Nederland inreizen worden nareizigers genoemd. Zij vallen onder de categorie

asielmigratie, net als asielzoekers en hervestigde vluchtelingen. Voor reguliere migranten en

voor vergunninghouders asiel die langer dan drie maanden na verlenging een verzoek

indienen voor gezinshereniging, geldt het reguliere beleid voor gezinshereniging.

De totale immigratie in de periode 2018 tot en met 2022 bedroeg 1.387.530 personen. Het

aandeel reguliere gezinsmigratie afgezet tegen de totale immigratie bedroeg in de periode

2018 tot en met 2022 12 procent en het aandeel nareis is 2 procent ten opzichte van de totale

immigratie

Hoeveel partners en/of gezinsleden laat een in Nederland verblijvende vreemdeling
gedurende zijn leven gemiddeld naar Nederland komen?

Antwoord:

Niet Nederlandse referenten hebben in de periode januari 2016 tot en met december 2021 op

basis van een verblijfsaanvraag gemiddeld 1,6912 partners c.q. gezinsleden naar Nederland

laten komen in het kader van reguliere gezinshereniging/gezinsvorming dan wel artikel 8

EVRM (familie- en gezinsleven).

Kunt u een overzicht geven van alle asielzoekerscentra in Nederland, inclusief alle
noodopvanglocaties, en hoeveel asielzoekers er op dit moment in alle COA-locaties
verblijven en hun geslacht, leeftijd en land van herkomst?

Antwoord:

Op 26 mei 2023 zijn er 253 opvanglocaties in Nederland. Op deze locaties verblijven ca.

51.640 personen Van dit aantal is 73% man en 27% vrouw. 11.370 personen in de opvang

zijn onder de 18 jaar. De meeste personen in de opvang zijn afkomstig uit Syrië, namelijk

20.400.

Hoeveel asielverzoeken heeft Nederland de afgelopen 13 jaar ingewilligd? Kunt u daarbij onderscheid maken tussen eerste aanvragen en nareis?

Antwoord:

In de periode 2010 tot en met 2022 hebben totaal circa 128.225 asielzoekers een

inwilligende beschikking op een eerste asielaanvraag gekregen. Het aantal nareizigers vanaf

2015 is totaal ca.75.700

Wat is het gemiddelde inwilligingspercentage in de Europese Unie de afgelopen 13 jaar?

Antwoord:

De database van het Europese statistiekbureau Eurostat bevat gegevens over inwilligingen

van asielverzoeken vanaf 2012. Voor de Europese Unie was in de periode 2012-2022 het

gemiddelde inwilligingspercentage 46 De gegevens zien op het totaal aantal afdoeningen

van eerste asielaanvragen, herhaalde asielaanvragen en herplaatsing (relocatie), maar

exclusief Dublin-afdoeningen.

Wat is het totaal aantal vreemdelingen dat op basis van een verblijfsvergunning asiel in Nederland verblijft, uitgesplitst in verblijfsvergunningen voor bepaalde en onbepaalde tijd?

Antwoord:

Op 1 oktober 2022 waren er 123.840 vreemdelingen die bij de IND geregistreerd staan met

een verblijfstitel voor een verblijfsvergunning asiel. Daarvan stonden 100.030 vreemdelingen

geregistreerd met een verblijfstitel voor een verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd en

23.810 vreemdelingen met een verblijfstitel voor een verblijfsvergunning asiel voor

onbepaalde tijd.

Hoe vaak worden tijdelijke asielvergunningen niet verlengd of omgezet in vergunningen voor onbepaalde tijd?

Antwoord:

Van de 20.800 afgehandelde aanvragen voor een verblijfsvergunning asiel voor onbepaalde

tijd c.q. voor verlenging van de geldigheidsduur van de verblijfsvergunning asiel voor

bepaalde tijd die in 2022 door de IND zijn beoordeeld, zijn er 120 afgewezen en 1.180 niet inhoudelijk afgedaan (bijvoorbeeld verkeerd of te vroeg ingediend, dubbele aanvraag).

Volledigheidshalve wordt opgemerkt dat vreemdelingen die in het bezit zijn van een

asielvergunning voor bepaalde tijd in sommige gevallen om hen moverende redenen geen

aanvraag doen voor verlenging of omzetting naar een verblijfsvergunning voor onbepaalde

tijd, bijvoorbeeld omdat zij reeds genaturaliseerd zijn of niet meer in Nederland woonachtig

zijn. Deze zaken zijn niet in voornoemde aantallen opgenomen

Bron: Jaarverslag en slotwet Ministerie van Justitie en Veiligheid 2022; Lijst van vragen en antwoorden; Lijst van vragen en antwoorden over het Jaarverslag Ministerie van Justitie en Veiligheid 2022 (Kamerstuk 36360-VI-1)