Het kabinetbesluit tot een eenmalig bedrsgvan 5000 euro voor Surinaamse Nederlanders ter compensatie van AOW-gat update 17-05-2023

Het bedrag van 5000 euro wordt automatisch overgemaakt. Het gaat om de groep Surinamers die uiterlijk op 25 november 1975 in Nederland ging wonen en destijds ouder was dan 18 jaar. Ze moeten ten minste 25 jaar in Nederland hebben gewoond om in aanmerking te komen voor het bedrag, laat het ministerie weten.

Achtergrond

Op 11 november 2022 heeft het kabinet al aangekondigd dat zij deze mogelijkheden verkent. Minister Schouten voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen heeft het voornemen op 17 november besproken met de Tweede Kamer. Het kabinet heeft toen toegezegd in het voorjaar een brief aan de Kamer te sturen met een verdere uitwerking.

Het gaat om ouderen van Surinaamse herkomst die voorafgaand aan de onafhankelijkheid van Suriname op 25 november 1975 naar Nederland kwamen. Zij hadden de verwachting dat de jaren waarin zij in Suriname woonden toen het nog deel uitmaakte van het Koninkrijk der Nederlanden meetelden voor hun AOW-opbouw, terwijl dit niet het geval was.

Oorzaak van de ongelijkheid in AOW-uitkeringen is de onafhankelijkheid van Suriname. Als deel van ons koninkrijk vielen de Surinamers vóór 1975 onder de Nederlandse wet en droegen jaarlijks AOW af. Maar toen Suriname zich in de jaren zeventig afscheidde van Nederland, zijn over het meenemen van de ouderdomspensioenen geen afspraken gemaakt.

Om vanaf 65-jarige leeftijd in aanmerking te komen voor een volledige AOW, bouwt iedere Nederlander 50 jaar lang jaarlijks 2 procent op. De generatie die nog met 65 jaar mag stoppen, is daar dus op 15-jarige leeftijd mee begonnen. Maar voor de Surinamers die naar Nederland kwamen, ging de teller pas vanaf 1975 tikken, ongeacht of ze al ouder waren dan 15 jaar en in Suriname al in de AOW-pot hadden gestort. En ongeacht of ze vóór of na de onafhankelijkheid naar Nederland verhuisden. Hun aandeel is na die verhuizing, althans in de boeken, achtergebleven in de voormalige kolonie.

De ministerraad heeft op donderdag 1 april 2021 een commissie van van wijzen ‘onverplichte tegemoetkoming ouderen van Surinaamse herkomst’ ingesteld. Deze commissie was gevraagd een juridisch advies uit te brengen over de vraag of er een onverplichte tegemoetkoming mogelijk is voor uitsluitend deze ouderen die een onvolledige AOW hebben.

Deze concludeert op 1 juli 2021 dat bij deze groep ouderen sprake is van een unieke combinatie van omstandigheden en kenmerken en dat dit rechtvaardigt dat hun een onverplichte tegemoetkoming wordt toegekend. Het risico van precedentwerking en uitstraling naar andere groepen acht de commissie zeer beperkt.

Het gaat hierbij om in Nederlandwoonachtige Nederlanders van Surinaamse herkomst die tussen 1957 en 1975 periode(n) in Suriname hebben gewoond (en toen ook de Nederlandse nationaliteit hadden) en die voor 25 november 1975naar Nederland zijn gekomen en zich in Nederland hebben gevestigd.

Deze groep telt volgens gegevens van de SVB circa 34.000 personen die nu AOW ontvangen. Het gemiddelde aantal jaren dat voor de Nederlandse pensioenopbouw niet is meegeteld omdat deze jaren in Suriname zijn doorgebracht betreft tussen 8 en 9 jaar. Het gevolg daarvan is dat de AOW-uitkeringen van deze groep momenteel gemiddeld tussen de 16% en 18% worden gekort.38 De komende vijf jaren bereiken nog eens circa 9.500 leden van deze groep de AOW-gerechtigde leeftijd. Doordat zij jonger zijn hebben zij minder lang in Suriname gewoond voordat ze (voor 1975) naar Nederland zijn gekomen; in hun geval bedraagt de korting op de uitkering gemiddeld 4%.

Op 20 oktober 2021 adviseert de Raad van State negatief.

Kabinet verkent een gebaar van erkenning voor Surinaamse ouderen

Onvolledige opbouw AOW: Naar een onverplichte tegemoetkoming voor ouderen van Surinaamse herkomst Rapport | 01-07-2021


Advies Raad van State Samenvatting voorlichting over AOW Surinaamse Nederlanders


Volkskrant 27 november 2022 Kamer wil spoed met AOW-compensatie voor Surinaamse Nederlanders


AD Eenmalige uitkering van circa 5000 euro voor Surinaams-Nederlandse ouderen met AOW-gat


Voorjaarsnota 2023

Binnenlands Bestuur 01-05-202 122 miljoen voor AOW-reparatie Surinaamse ouderen

Een vandaag 02-052023 Oudere Surinamers in Nederland verdeeld over compensatie voor misgelopen AOW: 'Dit is niet het gat dichten'

Update 17-05-2023
Kamerbrief van 17-05-2023 Uitwerking gebaar van erkenning naar ouderen van Surinaamse herkomst

NOS Nieuws 18-05-2023 • Surinaamse Nederlanders krijgen 5000 euro ter compensatie van AOW-gat

NRC 17-05-2023 Kabinet wil het Surinaamse ‘AOW-gat’ dichten met eenmalige vergoeding van 5.000 euro

Commentaar

Hrt zal nog wel enige tijd duren. Et moet nog een gesprek met de kamer en een advies van de Raad van State komen voor het ontwerp definitiefs kan worden gepubliceerd. De SVB kan afhankelijk van de werkwijze op zijn vroegst 1 juli of 1 oktober 2024 de procedure starten. Er sprak van een vermogens vrijstelling waardoor het geen effect heeft op toeslagen maar dat moet nog worden verwerkt in een aantal regelingen, Het woord belasting komt niet voor in het concept besluit en toelichting.