Uit een in 2021 verschenen rapport blijkt dat Utrecht in de zeventiende, achttiende en negentiende eeuw betrokken was bij de slavernij. Niet op een niveau zoals in Amsterdam of Rotterdam, maar ook in Utrecht is op brede schaal geprofiteerd, concludeerden onderzoekers: van bestuurders tot burgers en van rooms-katholieke kerken tot musea en de universiteit. Burgemeester Sharon Dijksma bood vorig jaar haar excuses aan.
Een verkenning naar aanvullend onderzoek dat samen met de gemeente Amsterdam werd gedaan, heeft geen concrete onderzoeksvragen opgeleverd, meldt de gemeente Utrecht in een raadsbrief. De gemeente Amsterdam was al in overleg met de VU over een onderzoek wat de doorwerking van het slavernijverleden naar het heden is, specifiek gericht op een aantal gemeentelijke beleidsterreinen.
"Helaas heeft deze verkenning niet geleid tot een onderzoeksopdracht: er was tussen gemeenten en onderzoekers geen overeenstemming over de onderzoeksopzet", valt te lezen in de brief.
Uit het rapport : Opdracht gestrand, VU 2023
We denken nog steeds dat de vignettenmethode door experts, maar
bovenal dat de vraag aan onderscheiden gemeenschappen in de stad hoe het
koloniale verleden voor hen zelf doorwerkt, de gemeente de rijkste opbrengst zal
geven voor ideeën voor beleidsontwikkeling gericht op versterking van de
samenleving als samenhangende gemeenschap.
Kennisvorming over de historische dimensies van kolonialisme en slavernij en
symbolische genoegdoening door middel van excuses zijn essentieel om ook in
beleid verantwoordelijkheid te kunnen nemen voor de veelvormige en geracialiseerde doorwerking van dat verleden in de hedendaagse Nederlandse
samenleving. In onze conceptie van doorwerking staat de voortgaande noodzaak tot reflectie over hedendaags sociaal en internationaal onrecht centraal. Je zou dat een dekoloniaal perspectief op de omgang met kolonialisme en slavernij kunnen noemen. Vanuit dat perspectief is het geboden de belangstelling voor slavernij en kolonialisme onder meer in verband te brengen met het racisme inherent aan Europese migratiepolitiek en burgerschapspolitiek (instabiel burgerschap, de
productie van ongedocumenteerden), de toeslagenaffaire en etnisch profileren door de politie (en het geracialiseerde effect van nationale wetgeving), de relatie tussen Eurocentrisme en gezondheidszorg, en breder de relatie tussen slavernij, racisme en kapitalistische uitbuiting; en in deze tijd van verregaande digitalisering, zullen we ook moeten nadenken over hoe ‘race’ verknoopt raakt met digitale technologie
(gezichtherkenningapps, algoritmes). Dit zijn enkele van de prangende kwesties die we met de vignettenmethode in dit onderzoek hadden willen verkennen. We kregen door de zoekende houding van de gemeenten, waarbij de opdrachtgevers in een soms te onzekere ambtelijke context werken, de indruk dat voor zulk verkennend onderzoek de politieke ruimte ontbrak. We willen hier benadrukken dat dit onze perceptie was, die volgde uit het proces. We weten niet of dit voortvloeide uit de politieke verhoudingen, of omdat de uitkomsten met deze methode wel een ’wat’ maar niet een ’hoe’ zou opleveren en daarmee aan het beleid mogelijk onvoldoende handelingsperspectieven voor beleid zou bieden. In die zin was niemand klaar voor kennisvalorisatie in de betekenis van ’toepassing van
bestaande kennis’. De doorwerking van kolonialisme en slavernij betreft immers een weinig wetenschappelijk onderzocht en tegelijk politiek zeer gevoelig onderwerp waarbij een aanpak hoort die gevoeligheden en onzekerheden vanaf het begin accepteert als onderdeel van probleem en proces.
Reacties
Een reactie posten